اتصالات رزوه ای (Threaded fittings) چیست؟

 

 

اتصالات رزوه ای با نام تجاری threaded pipe fitting قطعاتی فلزی هستند که

به طور گسترده در مسیر لوله های فولادی قرار می گیرند

و با اعمال اتصالات متعدد در لوله ها، عملاً مسیر هدایت سیالات مختلف را فراهم می کنند.

از طریق استفاده از این قطعات، می توان شبکه های لوله کشی وسیعی را حتی با معماری های بسیار پیچیده ایجاد کرد

تا از این طریق بهره‌وری مجموعه های صنعتی به مراتب افزایش یابد.

 

استاندارد

یکی از انواع اتصالات رزوه ای روپیچ توپیچ می باشد و دنده داخلی که در ان بعنوان تبدیل استفاده می شود

این اتصال دارای دنده خارجی و دنده داخلی میباشد و قسمت آچارخور این نوع اتصال معمولا ۶ گوش است.

درپوش

از این اتصالات برای مسدود کردن انتهای مسیرها استفاده می شود که

به دو صورت موجود است با دنده داخلی که به آن Cap گفته می شود.

و دنده خارجی که Plug نامیده می شود.

بوشن

از این نوع اتصال برای اتصال دو لوله ویا یک لوله به دستگاه استفاده می شود

و دارای دنده داخلی یا محفظه ساکتی میباشد

ورودی و خروجی بعضی از بوشن ها با هم فرق دارد که به آن بوشن تبدیل Reducing coupling می گویند .

اگر یک طرف اتصال دارای دنده و یا محفظه باشد اصطلاحا به آن Half coupling می گویند.

سه راهی (Tee) و چهاراهی (Cross)

این نوع اتصالات جهت انشعابگیری کاربرد دارد و دارای دنده داخلی (female) می باشد.

زانوی ۴۵ و ٩٠ درجه (Elbow) برای تغییر مسیر کاربرد دارد.

در زانوهای چپقی (Stud elbow) یکطرف دارای دنده رو وطرف دیگر دنده داخلی دارد.

مغزی (Nipple)

از مغزیها برای اتصال دو وسیله بهم استفاده می شود و عموما دارای دنده خارجی (forge) می باشد.

مغزیها یا به شکل آهنگری (male) ساخته می شود که

قسمت آچارخور آن ۴ یا ۶ گوش است

و یا از لوله است که به اندازه ٢ و یا ۴ اینچ و یا هراندازه دلخواه بریده و رزوه می شود.

ورودی و خروجی بعضی از مغزیها با هم فرق دارد که به آن مغزی تبدیل (Reducing nipple) می گویند .

اگر مغزی لوله ای دارای ٢ اندازه مختلف باشد اصطلاحا خمره ای (Swage nipple) می گویند.

مهره ماسوره (Union)

مهره ماسوره ها اتصالات چند تکه ای هستند که

برای اتصال لوله و یا وسایل به دستگاهها در محلهایی که

از لحاظ جا و یا حرکت وسایل محدودیت وجود دارد بکار می رود.

 

اتصالات پلی‌اتیلن رزوه‌ای (مکانیکی)

اتصالات رزوه ای از سایز ۲۰ تا ۱۱۰ میلیمتر با مواد اولیه پلی پروپیلن کوپلیمر مطابق با استانداردهای INSO 14474 و ISO 14236 و ISO 9625 مانند:

سه راهی، زانو، رابط، تبدیل، فلنچ، بست نر و ماده، بست انتهایی کمربند.

 

اتصالات دنده ای

شاید یکی از قدیمی ترین روشهای اتصال سیستم های لوله کشی میباشند.

اتصالات جوش محفظه ای ( ساکت ولد)  اساسا برای لوله های با قطرکم استفاده میگردند.

معمولا برای قطر اسمی ۲ اینچ یا کم تر.

استاندارد ابعادی برای رزوه های مخروطی در ASME B1.20.1 ارائه گردیده است.

در این استاندارد کلیه الزامات ابعادی، شامل تعداد دنده های رزوه در یک اینچ .

قطر رزوه، و الزامات طول برای تمامی قطر های لوله ها.

 

کاربرد اتصالات رزوه ای

اتصالات رزوه ای بطور عادی در جاهای کم هزینه و غیر حساس مانند لوله کشی آب خانه های مسکونی ،سیستم های اطفاء حریق و سیستم های خنک کننده صنایع کاربرد دارند.

و معمولا از چدن معمولی و چدن نشکن و آلیاژ های برنج و برنز و

یا آلیاژ های برنجی و برنزی کوبیده شده (فورج) و کربن استیل و استینلس استیل ساخته میشوند.

اتصالات رزوه ای نیز همانند اتصالات ساکت ولد در فشارهای کاری ۲۰۰۰lbs,3000lbs,6000lbs در دسترس میباشند.

رزوه های ان پی تی (NPT)

تمامی اتصالاتی که در این صفحه شرح داده شده اند از نوع ان پی تی

(NPT: American National Pipe Thread Tapered) میباشد که

یکی از گسترده و شناخته شده ترین نوع رزوه درجاهایی میباشد که

رزوه در معرض هر دو فشارآب بندی هیدرولیکی و فشار اتصال مکانیکی میباشد.

اتصالات رزوه ای بصورت نری یا مادگی مخروطی طراحی میشوند که

بوسیله نوارهای تفلون یا مواد مایع مانند چسب ها و رزین های صنعتی مخصوص که

برای این منظور ساخته شده اند آب بندی میگردند.

 

 

مزایا و معایب اتصالات رزوه ای

مزایـــــا :

بطور متوسط دارای بازدهی نصب بالا بوده و نیاز به تجربه و مهارت خاصی در نصب نمیباشد.

یکپارچگی عدم نشت در فشار های کم و درجه حرارت های پایین و جاهایی که سیستم با لرزش مواجه نیست.

معــایب:

تغییرات سریع دما در سیستم موجب بوجود آمدن اختلاف انبساطی

بین لوله و اتصالات ممکن است منجر به نشتی در سیستم لوله کشی گردد.

لرزش ها به همراه عوامل تشدید کننده ای مانند فشار میتواند

موجب بروز تنش بالا در رزوه اتصالات شده

و نهایتا موجب شکستگی در محل پایه رزوه ها گردد.

در حد امکان میباید از بکارگیری اتصالات رزوه ای درلوله کشی سیستم های پر خطر اجتناب گردد.

آسیب پذیری اتصالات رزوه ای در برابر فرسودگی و خستگی بسیار حائز اهمیت بوده،

خصوصا د رجاهایی که رزوه های بدون پوشش در معرض خوردگی قرار دارند.